Het is het jaar 2033. In het land is een geografische tweedeling ontstaan tussen gebruikers en niet-gebruikers van smart mobility: gebruikers wonen in de stad, niet-gebruikers op het platteland. Deze scheiding is ontstaan doordat niet iedereen evenveel profiteert van de transitie naar smart mobility: al snel bleek dat de groep die het meest profiteert van smart mobility (in welke vorm dan ook) relatief jong en welvarend is en in de stad woont. Deze groep was ook voor de transitie al het meest mobiel. Hun mobiliteit werd beter en beter, terwijl de minder mobiele groepen die juist meer aandacht nodig hebben op dat gebied – denk aan ouderen, mensen die ver buiten de stad wonen of mensen met een beperking – vergeten werden. Deze ongelijke voordelen staan haaks op de inclusieve en toegankelijke potentie die smart mobility aanvankelijk zo aantrekkelijk maakte. Deze potentie is naar de achtergrond verdwenen toen bleek dat de jonge stedelingen veel winstgevender zijn dan mensen die ‘ingewikkelde’ reisbehoeftes hebben. Dit betekent dat je (letterlijk) achterblijft als je je – om wat voor reden dan ook – niet staande weet te houden in deze digitale wereld die volledig is afgestemd op de behoeftes van de jonge stedeling.

Niet-gebruikers begonnen steeds grotere achterstanden te voelen in de mogelijkheden om zich te kunnen bewegen. Steden zijn namelijk onbegaanbaar geworden voor niet-slimme voertuigen. Alles communiceert met elkaar, dus wie denkt ouderwets de fiets te pakken heeft het goed mis: dagelijks ontstaan er enorm gevaarlijke situaties door dergelijke stoorzenders in het stedelijke verkeer. Niet-gebruikers begonnen hierdoor de stad te mijden, waardoor hun sociale kringen steeds kleiner werden en ze buitengesloten raakten van de verstedelijkte samenleving. De meest veelbelovende belofte van smart mobility, milieuvriendelijk reizen, is door deze ontwikkelingen eveneens niet waargemaakt: de tweedeling van gebruikers vs. niet-gebruikers zorgt ervoor dat alles dubbelop gebruikt wordt, in plaats van vervangen.

Het is het jaar 2033. Dankzij lokale burgerraden waarin er geluisterd wordt naar de reisbehoeftes van inwoners – en met name die van de minder mobiele inwoners die wel wat extra aandacht kunnen gebruiken – is denken over mobiliteit iets democratisch geworden en heeft elke stad smart mobility precies kunnen finetunen naar waar de betreffende stad om vraagt: de regio Zwolle heeft bijvoorbeeld flink ingezet op carsharing vanwege de grote groep ouderen die hierom vroeg en steden als Rotterdam en Utrecht hebben de stad zo ingericht dat de vele deelfietsen en -scooters, vooral populair onder studenten, geen overlast veroorzaken voor andere inwoners. De overheid heeft de transitie naar schoon, veilig en efficiënt vervoer dusdanig serieus genomen dat er inmiddels geen niet-verbonden of niet-elektrische auto meer te zien is op straat; deze zijn namelijk verboden. Niet alleen hier heeft de overheid op ingezet: er is een inkomensafhankelijk persoonsgebonden budget voor mobiliteit ingevoerd, bedoeld om mensen die minder te besteden hebben tegemoet te komen bij het voorzien in hun reisbehoeftes. Alleen zo kan écht iedereen meekomen in de samenleving.

Het feit dat alles op de weg met elkaar communiceert biedt stedenplanners de ruimte om steden zo prettig en leefbaar mogelijk in te richten: het verkeer is niet langer een bron van zorgen, maar juist een van mogelijkheden. Omdat we auto’s, fietsen en scooters met elkaar zijn gaan delen wordt de weg minder gebruikt en zijn er heel wat minder parkeerplekken nodig. Deze vrijgekomen ruimte wordt nu ingezet om wandelaars en fietsers, de meest milieuvriendelijke reizigers die er zijn, een zo prettig mogelijke reisomgeving te bieden. Daarnaast is de stad groener en gezelliger geworden: er is meer ruimte voor natuur op straat en er zijn meer bankjes en ontmoetingsplekken. Dit allemaal om inwoners een zo fijn mogelijke leefomgeving te kunnen bieden.

• Hoe rijmen we smart mobility met de bestaande vormen van mobiliteit? Anders gezegd: hoe zorgen we ervoor dat smart mobility en traditionele vormen van mobiliteit naast elkaar kunnen bestaan?

• In hoeverre is het mogelijk de transitie naar smart mobility te maken met behoud van de autonomie van de reiziger?

• Hoe zorgen we ervoor dat mensen met een lage of ontbrekende digitale geletterdheid mee kunnen in het proces van smart mobility?

• In hoeverre kan smart mobility betaalbaar worden voor iedereen?

• In hoeverre kan smart mobility toegankelijk worden voor iedereen?

• In hoeverre kan de duurzame potentie van smart mobility verwezenlijkt worden?

• Hoe voorkomen we een te grote afhankelijkheid van deze technologie?

• In hoeverre willen we mobiliteit centraal stellen in het proces van stedenplanning?

• In hoeverre staat de reiziger centraal en wordt die in al zijn diversiteit betrokken bij het ontwikkelen en implementeren van smart mobility?
  

Docherty, I., Marsden, G., & Anable, J. (2018). The governance of smart mobility. Transportation Research Part A: Policy and Practice, 115, 114-125. https://doi.org/10.1016/j.tra.2017.09.012

Kiran, N. & Van Galen, L. (Host). (2020, maart). Mobiliteit van morgen: MaaS (Mobility as a Service), deelmobiliteit & last mile! met Pim Roggeveen. [Podcastaflevering]. In De Wereld van Morgen Podcast.
https://open.spotify.com/episode/4SCAfCUok8yrs7EjcVFOBD?si=ed050f84a32e4912

Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. (2019, 15 november). Nederland als toepassingsland voor slimme mobiliteit. Mobiliteit nu en in de toekomst | Rijksoverheid.nl.
https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/mobiliteit-nu-en-in-de-toekomst/nederland-als-testland-voor-mobiliteit

Nederland Slim Bereikbaar. www.nederlandslimbereikbaar.nl

Singh, Y. J. (2019). Is smart mobility also gender-smart? Journal of Gender Studies, 29(7), 832-846. https://doi.org/10.1080/09589236.2019.1650728

Thales Group (2022, 7 januari). Secure, sustainable smart cities and the IoT. https://www.thalesgroup.com/en/markets/digital-identity-and-security/iot/inspired/smart-cities

Verkade, T., & Brömmelstroet, M. T. (2020). Het recht van de snelste (1ste editie). De Correspondent Bv.